چوب یکی از اولین موادی است که به طور طبیعی و فراوان در دسترس بشر قرار داشته است. آثار باقیمانده از زمانهای بسیار دور نشان میدهد که انسانهای قدیم چوب را در وسایل منزل، وسایل کار و ساختمان، بخصوص برای پیایه و پوشش پناهگاه خود به کار میبردند.
در جوامع انسانی استفاده از چوب برای خانهسازی، در سازی، دستهافزار، گهواره، نردهبام، تختخواب، میز و نیمکت، وسایل کشاورزی، کشتی و قایقسازی و همچنین وسایل حمل و نقل زمینی قرنهای متمادی- بی آن که تغییر و تحولی چشمگیر بیابد- رایج بوده است.
در قرون معاصر با ساخت اولین ماشین چوببری، در صنایع چوب تحولی اساسی صورت گرفت و امکا تبدیل درختان قطور به قطعات نازک فراهم گردید. با کشف نیروی برق و تلگراف، انتقال انرزی و ارتباط نقاط دور و نزدیک به وسیله تیرهای چوبی فراهم گردید. چوب همچنین کاربردهایی دیگر پیدا کرد: تکیهگاه ریل راهآهن، شمع و کلاهک در معادن؛ ساخت انواع وسایل حمل و نقل جدید، کبریتسازی و نظایر آن که این همه، نشانگر اهمیت چوب در تکامل تمدن بشری است.
با توجه به این که در حال حاضر از چوب و فرآوردههای آن در خانه سازی وسایر فعالیتهای ساختمانی به صورت گسترده استفاده میشود، لازم است فراگیران عزیز به خواص و ویژگیهای گوناگون این ماده طبیعی پی برده با انواع آن آشنا شوند؛ همچنین برای به کارگیری و استفاده صحیح و اصولی از آن دقت و کوشش کافی به عمل آورند.
در دوران قبل از اسلام قطعات بزرگ چوبی به عنوان بخشی از ساختمان به كارمی رفته است. در این دوره چوب به عنوان یكی از فراوان ترین مصالح طبیعی
نقش مهمی در ساخت ابزار فنی و كشاورزی و حتی وسایل خانگی ایفا می كرده است. مهمترین وسایل چوبی كه ساخت آنها در قرون اولیه اسلامی متداول بوده عبارتند از:
•كلبه ها و ساختمان های چوبی
• كلافهای ساختمانی
• ستون چوبی سقف های كاذب چوبی قابدار
•وسایل ساختمان مثل درب و پنجره
• وسایل كاربردی مثل منبر
• ابزار آلات صنعتی و كشاورزی...
در آثار چوبی دوره میانی اسلامی كه مربوط به حدود قرون پنجم تا دهم هجری است اجزای ساختمان های چوبی مثل ستون و سقف، وسایل متصل به ساختمان مثل در، پنجره، نرده به میزان زیادی به چشم می خوردولی آثار كوچكتر مثل جعبه، قاب، رحل، وسایل خانگی، ابزار آلات، وسایل جنگی و شكارنیز كم و بیش وجود دارد.
چوب یک بافت سلولزی آلی است که از ساقه، شاخه و ریشه درختان به دست میآید. این ماده از سلولهای عمدتا دوکی شکل و توخالی تشکیل شده است که به موازات یکدیگر و در راستای طول درخت قرار دارند. بعضی از قسمتها و عناصر تشکیل دهنده ساختمان چوب در تشریح و بیان خواص فیزیکی و مکانیکی چوب نقش مهمی دارند؛ از این رو به بررسی هر یک از آنها میپردازیم.
•الف- پوست درخت که حفاظت تنه و یا شاخه درخت را به عهده دارد شامل دو قسمت پوست بیرونی(لایه مرده) و پوست درونی (لایه زنده) میباشد.
•ب- چوب، حجم عمده تنه درخت را چوب تشکیل میدهد. این قسمت از تنه درخت قابلیت بازگذاری دارد و از آن برای تهیه انواع چوب استفاده میشود.
•ج- مغز، در مرکز تنه و شاخهها مغز چوب تشکیل میدهد. این قسمت دارای بافت نرم است و قابلیت بارگذاری ندارد.
•د- دایره سالانه (حلقه رشد)، روی برش عرضی تنه درخت دایرههای هم مرکزی دیده میشود که نشان دهنده سن درخت میباشد.
۱. مغز ساقه ( Pith)
۲. چوب زودرس (Protoxylem)
۳. بافت چوبی (Xylem)
۴. بافت آبکش (Phloem)
۵. بافت سخت (Sclerenchyma)
۶. پوسته (Cortex)
۷. روپوست (Epidermis)
ترکیبات تشکیل دهنده سلول چوب عبارتند از:
•کوبوهیدراتها
•لیگنین
•مواد استخراجی
•ترکیبات معدنی
فایل پاورپوینت 53 اسلاید