بحث در روش تدریس ریاضی به زمان ما منحصر نمی شود. از هنگامی كه تدریس ریاضی مطرح بوده است، روش تدریس آن نیز مورد بحث و مطالعه بوده است. با مطالعه تاریخ آموزش و پرورش، ملاحظه می كنیم كه همواره دو نوع آموزش درمقابل هم قرار داشته اند. دسته اول، روشهای تدریس سنتی، كه در گذشته های دور به كار می رفته اند و دسته دوم، روشهای مبتنی بر یافته های روانشناسی است كه به طور عمده از قرن بیستم به بعد تكوین یافته اند و به روشهای جدید شهرت دارند. از میان روشهای سنتی می توان از روش سقراطی و روش مكتبخانه ای در ایران و دیگر كشورهای اسلامی نام برد. از روش های جدید در تدریس ریاضی می توان به روش توضیحی، روش سخنرانی، روش اكتشافی، روش حل مساله، روش بحث در كلاس، روش پرسش و پاسخ، روش فعال، روش قیاسی و استقرایی آموزش مهارتهای فراشناختی نام برد. در این فصل انواع روشهای تدریس ریاضی كه به پنج دسته، روش كلامی، روش مكاشفه ای، روش مفهومی، روش فعال و روش الگوریتمی مورد بررسی و نقد قرار می گیرند. در پایان این فصل از خوانندگان انتظار می رود كه بتواند با تكیه بر انواع روشهای تدریس ذكر شده، در یك یا چند موضوع درسی، تدریسی را طراحی نمایند و در صورت امكان آن را اجرا نمایند تا به نقاط قوت و ضعف خود آشنا شوند و نقاط قوت خود را در تدریس های بعدی، پر رنگ تر نموده و برضعف های خود چیره شوند.

۲-۱ روش كلامی (زبانی)

در این روش معلم به اصطلاح متكلم وحده است. همه چیز را بیان می كند، قواعد را بررسی می كند، نتیجه گیری می كند و طراح مساله است. خلاصه معلم همه كاره و دانش آموز هیچ كاره است. معلم مساله گو و شاگرد مساله حل كن، معلم متكلم و شاگرد مستمع است. این نكته جالب است كه طرفداران این روش دو گروه مخالفند، عده ای موافق روش زبان ماشینی و عده ای موافق روش زبانی استدلالی هستند.

الف) روش تدریس زبان ماشینی (قاعده گویی):

این گروه اعتقاد دارند كه دانستن قواعد و فنون محاسبه برای دانش آموزان كافی است. اگر دانش آموز ادامه تحصیل دهد آنگاه برایش استدلال خواهد شد و مطالب را خواهد فهمید و در صورتی كه ادامه ندهد این محاسبات هست كه به دردش می خورد و چه كار دارد كه چرا فلان مطلب چنین است و چنان نیست. حسن این روش در آن است كه تدریس به سرعت انجام می شود ولی معایب آن عبارتند از:

۱- دانش آموز قواعدی را بدون آنكه آنها را درك كرده و منطقی بودن آنها را پذیرفته باشد، آنها را حفظ می كند و به همین سرعت هم فراموش می كند.

۲- نسبت به مطالبی كه می خواند احساس بیگانگی می كند و نسبت به آنچه یاد گرفته است علاقه ای نشان نمی دهد.

۳- این آموزش پاسخگوی نیازهای طبیعی دانش آموز به كنجكاوی و حقیقت جویی نمی باشد.

۴- طرفداران این روش جالب پرورش را به طور كلی نادیده می گیرند.

ب) روش تدریس زبان استدلالی:

طرفداران این شیوه برخلاف گروه قبل تدریس ریاضی را توام با استدلال قبول دارند. آنها معتقدند كه ریاضی با منطق آمیخته است. پس باید با استدلال و برهان به امر تدریس ریاضی همت گماشت. ابتدا باید تعریف و اصول گفته شود و به دنبال آن می توان نتیجه گیری ها را با استفاده از قوانین منطق آغاز نمود. حسن این روش آن است كه با طبیعت ریاضی سازگاری دارد ولی معایب آن عبارتند از:

۱- از روش استدلالی در هر سنی نمی توان استفاده نمود.

۲- قدرت ابتكار رشد نمی كند و دانش آموز جستجوگر نخواهد شد.

۳- معلم و شاگرد به تدریج از جهان واقعی دور می شوند.

نقد و خلاصه روش های كلامی (زبانی):

روشهای زبانی همان طور كه از نامشان پیداست، بر زبان و كلام معلم تكیه دارد. در این روشها، معلم و مدرس متكلم وحده است و كمتر مجال سئوال كردن، توضیح دادن، درك و فهم واقعی به دانش آموزان داده می شود.

تنها مزیت ظاهری روشهای زبانی این است كه تصور می شود كه دانش آموزان به ظاهر در درس پیش می روند. این باور درست نیست، زیرا در دراز مدت، اثرات نادرستی در پرورش فكر و استعداد دانش آموزان می گذارد و در سنین بالاتر اگر مطالب ریاضی را دیر می فهمند، علت عمده اش این است كه قبلا در آموزش مطالب بنیادی به آنها عجله كرده ایم. به عبارت دیگر، در مراحل بعدی آموزش، دانش آموزان ناچارند از معلوماتی استفاده كنند كه قبلاً آنها را خوب فرا نگرفته و به درستی نفهمیده اند.

فایل ورد 9 ص