خلاصه
بحران كم آبی در آینده نه چندان دور از مواردیست كه ذهن جهانیان را به خود مشغول كرده و این امر دركنار مسئله تولید انرژی موجب پیدایش علم مهندسی سد شده است ولی ارزشهای بدست آمده در نتیجه احداث سد بایستی دربرابر اثرات منفی آن موازنه گردند . سدها درمراحل مختلف احداث ، بهره برداری و پایان عمر مفید خود تاثیرات عمیقی بر محیط زیست برجای خواهند گذاشت . واقعیت امر اینست كه در بیشتر سدهای احداث شده در كشورمان ، بررسی اثرات زیست محیطی بطوركامل درنظر گرفته نشده است .
مقدمه:
احداث سدهای بزرگ بواسطه مزایای اجتماعی و هزینه های زیاد آنها یك مسئله بحث برانگیز شده است . ارزشهای كنترل سیلاب ، تامین منابع آب ، تولید برق ، استفاده های ورزشی تفریحی و غیره باید درمقابل تغییر اكوسیستمها ، زه دار شدن اراضی كشاورزی ، بالا آمدن سطح آب زیرزمینی ، عوض شدن كیفیت آب خروجی و دیگر اثرات منفی زیست محیطی آنها موازنه گردند .
در طی سالهای اخیر اثرات زیست محیطی توانسته همپای سایر مسائل در توجیه پذیری طرحها دخالت نموده و اجرای پروژه را ممكن و یا غیرممكن سازد
متاسفانه در بیشتر سدهای احداث شده در كشورمان بصورت جامع به بررسی اثرات زیست محیطی پرداخته نشده است . اگر مطالعه وبررسی اثرات زیست محیطی بصورت صحیح انجام میگرفت ، هم اكنون علاوه بر رفع مشكلاتی كه در بعضی از سدها وجود دارد میتوانست اطلاعات مفیدی در این خصوص در اختیار متخصصین داخلی قرار دهد تا در پروژه های احداث دیگر سدها این موارد لحاظ گردد .
تعریف ارزیابی زیست محیطیEIA
ارزیابی اثرات زیست محیطی عبارت است از فرایند و جریان بررسی و مطالعات رسمی جهت پیش بینی اثرات فعالیت ها و عملكردهای یك پروژه بر محیط زیست سلامت انسان ها و رفاه اجتماعی و یا به عبارت دیگر شناسایی و ارزیابی سیستماتیك پیامدهای پروژه ها برنامه ها و طرح ها بر اجزای فیزیكی شیمیایی بیولوژیكی فرهنگی و اقتصادی اجتماعی محیط زیست است. بنابراین ارزیابی اثرات محیط زیست به عنوان یك ابزار برنامه ریزی اثرات مثبت و منفی یك پروژه را بر روی محیط زیست مشخص می نماید.
ارزیابی اثرات زیست محیطی یك برنامه پایش محیط زیست را با استفاده از شاخص های زیست محیطی متناسب برقرار و به اجرا در می آوردتا بهره برداری از پروژه به نحوی صورت پذیرد كه اثرات مخربی را از خود بر جای نگذارد.
به طور كلی كلمه محیط زیست در مفهوم گسترده آن شامل مواردی از قبیل مردم اراضی محل زندگی و اقتصاد می باشد كه تاثیر سدها و مخازن در آنها یك امر مسلم اجتناب ناپذیر است. اثرات زیست محیطی سدها را به طور كلی تاثیرگذاری محیط بر دریاچه سد و اثر متقابل این سازه ودریاچه را شامل می شود و مورد بررسی قرار می دهد.
اهداف ، ضرورت و فواید ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها
هدف از انجام مطالعه ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های توسعه منابع آب اطمینان یافتن از رعایت سیاست ها و اهداف تعیین شده در برنامه ها و فعالیت های پروژه در راستای ضوابط معیارها قوانین و مقررات زیست محیطی می باشد. بنابراین با انجام این گونه مطالعات روند اجرای پروژه های توسعه منابع آب همسو با اهداف توسعه پایدار گردیده و نهایتا موجب بهره برداری بهینه از منابع آبی كشور با حداقل آثار سوء زیست محیطی در راستای دست یابی به اهداف مدیریت به هم پیوسته منابع آبی می گردد. هدف اصلی مدیریت به هم پیوسته رسیدن به پایداری در توسعه است.
عمده ترین فواید ارزیابی اثرات زیست محیطی سدهای كشور
رفع نارضایتی جامعه
از بین بردن ناسازگاری بین افراد جامعه و ارگانهای دولتی
افزایش كیفیت محیط زیست
اعتبار بخشیدن به دولت در سطوح بین المللی
ایجاد برنامه ریزی مناسب
افزایش آگاهی و دانش زیست محیطی در سطوح مختلف جامعه مسئولین و تصمیم گیرندگان
افزایش قدرت اجرایی به قوانین و مقررات
تلفیق حفاظت و توسعه
تعیین اثرات و پیامدهای احتمالی
ارائه راه حل های صحیح و منطقی از منابع طبیعی و انسانی
فایل پاورپوینت 28 اسلاید
